Kan ik mijn product als ‘groen’ adverteren? Een analyse op basis van de elektrische auto
Het is altijd verstandig enige voorzichtigheid te betrachten met hoe een product op de markt geadverteerd wordt. Hoewel reclame uitingen in algemene bewoordingen juridisch geen gevolgen hebben, is de marge hiervoor in de praktijk vrij klein. In alle gevallen moet er voorkomen worden dat er sprake is van misleiding van consumenten. Natuurlijk zal er van duidelijke misleiding zoals met de manipulatieve software voor autotests in het welbekende ‘Dieselgate’ schandaal van Volkswagen minder snel sprake zijn, maar dit is wel een geval dat aangeeft dat consumentenmisleiding enorme gevolgen kan hebben voor de reputatie van een bedrijf. Een eerdere blog van ons ging reeds over greenwashing en misleidende handelspraktijken. In deze blog wordt dit nader toegepast op het adverteren van een product als ‘groen’ met als voorbeeld de elektrische auto. Eerst wordt de impact van de elektrische auto op het milieu beschreven. Vervolgens zal worden ingegaan op de relevante wetgeving. Tot slot volgt een conclusie omtrent het als groen adverteren van de elektrische auto.
De milieu impact van de elektrische auto
Over het algemeen ziet men de elektrische auto als een duurzamer alternatief op de traditionele (diesel of benzine) auto, omdat deze geen uitlaatgassen uitstoot. Dit betekent echter niet dat er door de elektrische auto geen broeikasgassen vrijkomen. De productie en het recyclen van elektrische auto’s heeft namelijk een veel grotere impact op het milieu dan die van traditionele auto’s. Uit een onderzoek van Knobloch e.a. uit 2020 is desondanks gebleken dat in de meeste landen de totale impact van elektrische auto’s op het milieu kleiner is dan die van traditionele auto’s. In landen die nog veelal afhankelijk zijn van door kolen opgewekte energie, zoals Polen en India, is dit echter niet het geval. Gelet op de energietransitie zullen elektrische auto’s in de toekomst alleen maar duurzamer worden, omdat uiteindelijk waarschijnlijk zullen rijden op 100% duurzaam opgewekte energie. Naast de emissies van elektrische auto’s is het ook van belang dat de onderdelen, en voornamelijk de batterij, een grote impact op het milieu hebben. Hoewel dit artikel voornamelijk focust op de emissies, is het wel van belang te noemen dat in dit opzicht veel Europese regelgeving van toepassing om de impact op het milieu te verkleinen. Hierbij gaat het om REACH, RoHS, de Batterij Richtlijn en de ELV Richtlijn. Deze regelgeving zal in de toekomst ook op deze site besproken worden.
Misleidende ‘groene’ claims
Volgens de Europese Commissie in hun Guidance voor de implementatie van de Richtlijn Oneerlijke Handelspraktijken is er van een ‘groene claim’ sprake wanneer er door de claim een indruk wordt gewekt dat een product een positieve of geen impact op het milieu heeft of minder schadelijk voor het milieu is dan concurrerende producten. Dergelijke claims kunnen volgens de Commissie tot een misleidende handelspraktijk leiden omdat deze (i) niet duidelijk, specifiek, accuraat en ondubbelzinnig worden gepresenteerd, hetzij (ii) er onvoldoende bewijs voor deze claims bestaat. Wat het in dit kader moeilijk maakt ten aanzien van de geoorloofdheid van claims die het woord ‘groen’ bevatten, is dat er geen duidelijke definitie van ‘groen’ bestaat. De Commissie plaatst dit woord derhalve in de categorie ‘onduidelijke en generieke toezeggingen van milieuvoordelen’. Daarom is er al snel sprake van een misleidende handelspraktijk, omdat er een mogelijkheid bestaat dat de gemiddelde consument op basis van de ‘groene claim’ een transactie sluit die hij anders niet gesloten had. Dit was bijvoorbeeld het geval in een zaak tegenover de Franse autoriteit Jury de déontologie publicitaire (JDP), waarin werd geoordeeld dat de termen ‘schoon en hernieuwbaar’ misleidend zijn. De misleiding was gelegen is in het feit dat consumenten op basis van een dergelijke algemene toezegging kunnen denken dat er helemaal geen impact gemaakt wordt op het milieu met het product. Daarom is het van belang voldoende te motiveren waarom het om een ‘groen’ product gaat en hierin bovendien de duurzaamheid gedurende gehele levenscyclus van het product mee te nemen.
Conclusie
Op basis van het bovenstaande kan geconcludeerd worden dat reclame beweringen omvattende het woord ‘groen’ zo vaag zijn dat deze met voorzichtigheid toegepast dienen te worden. Op basis van het woord ‘groen’ wordt een consument snel misleid. Omdat van het woord ‘groen’ geen duidelijke definitie bestaat, kunnen consumenten geloven dat het product geen impact op (of enkel voordelen voor) het milieu heeft. In het geval van de elektrische auto kan dit ook het geval zijn. Hoewel de impact van de elektrische auto gedurende zijn hele levenscyclus over het algemeen kleiner is dan die van de traditionele auto, heeft deze in de productie- en recyclefase juist een grotere impact. Daarom is het verstandig een elektrische auto niet enkel als ‘groen’ te adverteren. Belangrijk is om duidelijk uit te leggen waarom het om een ‘groen’ product gaat, om welke levenscyclus het in de claim gaat en voldoende bewijs hiervoor in handen te hebben. Vereist is een duidelijke, specifieke, accurate en ondubbelzinnige claim. Hierbij volstaat een enkele vermelding van het woord ‘groen’ niet zolang de algehele impact van het product op het milieu nog niet nihil of positief is. Dit geldt ook voor de elektrische auto.
Wilt u meer weten over misleidende handelspraktijken in het kader van het milieu? Neem dan contact op met Law & More. Onze advocaten zijn gespecialiseerd op het gebied van handelsrecht en het milieu en helpen u graag verder met al uw vragen en eventuele juridische geschillen.
